31.1 C
Gujarat
સોમવાર, ઓક્ટોબર 7, 2024

પદ્મા એકાદશી ઉપવાસ કથા (પરિવર્તિની એકાદશી)

Post Date:

પદ્મા એકાદશી ઉપવાસ કથા (પરિવર્તિની એકાદશી)

હિંદુ ધર્મમાં એકાદશીનો વિશેષ મહત્વ છે અને વર્ષ દરમિયાન વિવિધ એકાદશી આવે છે, જેમણે જુદા-જુદા નામ અને મહત્વ છે. દરેક એકાદશી વિષ્ણુ ભગવાનની પૂજા અને ઉપવાસ માટે સમર્પિત છે. આદર્ય પત્રમાં આપણે પદ્મા એકાદશીની કથા, મહત્વ અને ઉપવાસની વિધિ વિશે ચર્ચા કરીશું. પદ્મા એકાદશી, જેને પરિવર્તિની એકાદશી પણ કહેવામાં આવે છે, ભાદરવા મહિનામાં શુક્લ પક્ષની એકાદશીના દિવસે આવે છે.

આ ખાસ તિથિને ‘પરિવર્તિની’ આ નામ મળવાનું કારણ એ છે કે આ દિવસે વિષ્ણુ ભગવાન, જેઓ ચાતુર્માસ દરમ્યાન યોગનિદ્રામાં હોય છે, પોતાનું પરિબળ પરિવર્તન કરે છે. આ દિવસથી તેઓ પોતાનું રૂપ બદલી લે છે અને તેમના ભક્તોને આશીર્વાદ આપે છે. પદ્મા એકાદશીની પૂજા અને ઉપવાસ કરવાથી ભગવાન વિષ્ણુના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે અને જીવનના બધા પાપો મિટાવી શકાય છે.

પદ્મા એકાદશીની કથા

એક વાર યુધિષ્ઠિર મહારાજે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને પૂછ્યું, “હે પ્રભુ! ભાદરવા મહિનાની શુક્લ પક્ષની એકાદશીને શું કહેવામાં આવે છે અને તેની પૂજા વિધિ શું છે? એ તિથિના મહિમા વિશે મને જણાવો.”

શ્રીકૃષ્ણે કહ્યું, “હે રાજન! આ એકાદશી પદ્મા એકાદશી તરીકે જાણીતી છે. આ તિથિ પર ઉપવાસ કરવાથી બધી જ આપત્તિઓ અને કષ્ટો ટળે છે. આ ઉપવાસ કરનારા ભક્તો વાઇકુંઠ ધામને પ્રાપ્ય કરે છે.” ત્યારબાદ શ્રીકૃષ્ણે પદ્મા એકાદશીની કથા આ રીતે વર્ણવી:

કથા:
એક વખત ભદ્રાવતી નગરમાં યશોવર્મા નામના રાજા શાસન કરતા હતા. તેઓ ખૂબ જ ધર્મનિષ્ઠ અને પ્રજા વત્સલ રાજા હતા. તેમનું રાજ્ય ઘણું સમૃદ્ધ હતું, પરંતુ તેમનો પુત્ર લોભી અને પાપી સ્વભાવનો હતો. તેણે અનેક પાપો કર્યા અને દાન-ધર્મનું સન્માન ન કર્યું. પુત્રના પાપના કારણે રાજા યશોવર્માને અંતિમ દિવસોમાં ઘણું દુઃખ ભોગવવું પડ્યું.

રાજા ખૂબ જ દુઃખી થયા અને પોતાના પુત્રને યોગ્ય માર્ગ પર લાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો, પણ તે અસફળ રહ્યા. એક સમયે રાજાને પવિત્ર નદી ગંગા કાંઠે વિષ્ણુ ભક્તો મળ્યા. વિષ્ણુ ભક્તોએ રાજાને પદ્મા એકાદશી વ્રત કરવા સલાહ આપી.

વિષ્ણુ ભક્તો જણાવે છે કે જો તે આ એકાદશીનો ઉપવાસ કરી ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરશે, તો તેમને તેમના જીવનના બધા દુઃખોથી મુક્તિ મળશે. રાજાએ આ ઉપવાસ કર્યો અને તે વિષ્ણુ ભગવાનના આર્શીર્વાદથી પુત્રના પાપોના નાશ સાથે ધન, સંપત્તિ અને શાંતિ મેળવી.

પદ્મા એકાદશીની વિધિ

પદ્મા એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા અને ઉપવાસ કરવો જરૂરી છે. આ ઉપવાસ વિધાનમાં નીચેના નિયમો અને પગલાં લેવાના હોય છે:

  1. સ્નાન અને શુદ્ધિ: વહેલી સવારમાં જાગીને પવિત્ર નદી અથવા જળમાં સ્નાન કરવું અને સ્વચ્છ કપડાં પહેરવા.
  2. વ્રતનો સંકલ્પ: સ્નાન કર્યા બાદ ઉપવાસ માટે સંકલ્પ કરવો, જેને મન અને શરીર દ્રઢ રહે અને વ્રત પુરું થાય.
  3. વિષ્ણુ ભગવાનની પૂજા: ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિ અથવા છબીનું પૂજન કરવું. પૂજા વિધાનમાં ફૂલો, ફળો, તુલસી દળ અને મીઠાઈ અર્પણ કરવી. દીવો પ્રગટાવવો અને કથાનું પાઠ કરવો.
  4. ભજન અને જાગરણ: પૂજા પછી આખો દિવસ ભગવાનના ભજનો ગાવા અને ધ્યાને બેસવું. રાત્રે જાગરણ કરવું, કારણ કે આ વિષ્ણુને પ્રિય છે.
  5. અન્નનો ત્યાગ: આ દિવસે શ્રદ્ધાનુસાર અન્નનો ત્યાગ કરવો અને ફક્ત ફળાહાર અથવા જળ લેવું.

પદ્મા એકાદશીનો મહત્વ

પદ્મા એકાદશીનો ધાર્મિક અને આદ્યાત્મિક મહત્વ વિશાળ છે. ઉપવાસના દિન ભગવાન વિષ્ણુનું સ્મરણ કરવાથી અને તેમની કથા સાંભળવાથી અનેક પાપોથી મુક્તિ મળી શકે છે. પદ્મા એકાદશી (પરિવર્તિની એકાદશી)ના વ્રતનું મહત્વ એટલું વિશાળ છે કે, તે દ્રોહ, પાપ, અને ખોટી ક્રિયાઓના પાપોનો નાશ કરવા માટે શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. આ એકાદશીનો વ્રત લેનાર વ્યક્તિને દિવ્ય લાભ મળે છે, તેમજ તેના જીવનમાં ધાર્મિકતા અને આધ્યાત્મિકતા વધે છે.

આ પવિત્ર તિથિ પર વિષ્ણુ ભગવાનની આરાધનાના વિધાનને ધર્મશાસ્ત્રો, પુરાણો અને વેદોમાં પણ મહત્ત્વ આપવામાં આવ્યું છે. ખાસ કરીને વિષ્ણુ પુરાણ, પદ્મ પુરાણ, અને ભવિષ્ય પુરાણ માં પદ્મા એકાદશીનું વિશેષ મહત્વ વર્ણવવામાં આવ્યું છે. આ ગ્રંથો અનુસાર, પદ્મા એકાદશી વ્રત કરવાથી જીવ આત્માને વિષ્ણુની કૃપાથી મોક્ષ પ્રાપ્ત થાય છે.

પદ્મા એકાદશી (પરિવર્તિની એકાદશી)નો આધ્યાત્મિક લાભ

પદ્મા એકાદશીનો આધ્યાત્મિક મહત્વ એ છે કે તે એકાદશી પર વિષ્ણુ ભગવાન પોતાના યોગનિદ્રામાંથી બહાર આવે છે અને તેમના ભક્તો માટે પોતાના આશીર્વાદનો વર્ષાવ કરે છે. આ દિવસને ‘પરિવર્તિની’ નામ અપાયું છે કારણ કે વિષ્ણુ ભગવાન પોતાના શયન (શેષનાગ) પર પોતાનું સ્થિતિ પરિવર્તન કરે છે. આ પરિવર્તન ભગવાનના ભક્તો માટે એક શુભ સંકેત માનવામાં આવે છે.

જો પદ્મા એકાદશી પર ભક્તો ભગવાનની પૂજા કરે છે અને નિમિત્તપૂર્વક તુલસી દળ અર્પણ કરે છે, તો તેમને તેમના જીવનના દરેક પ્રકારના દુઃખોથી મુકિત મળે છે.

આ ઉપવાસ આપણા માનસિક અને શારીરિક શુદ્ધિ માટે ખૂબ જ અસરકારક છે. ભગવાન વિષ્ણુના ઉપવાસ દ્વારા, વ્યક્તિની આત્માને નવી ઊર્જા પ્રાપ્ત થાય છે અને આધ્યાત્મિક શાંતિ મળે છે.

પદ્મા એકાદશી અને જીવનમાં સુખ-શાંતિ

આ વ્રત ધારક માટે તે સુખ અને શાંતિનું કારણ બની શકે છે. વિષ્ણુ ભગવાનના આર્શીર્વાદથી વ્યક્તિના જીવનમાં સુખ, સંપત્તિ, તથા સુખાકારી પ્રવેશે છે. સાથે જ, તે જીવનના દરેક પાપોના નાશને મદદ કરે છે.

ધર્મશાસ્ત્રો મુજબ, જે ભક્ત પદ્મા એકાદશીના દિવસે વિષ્ણુના નામનો જાપ કરે છે અને પૂજન-અર્ચન કરે છે, તે સાતે સુરકોમાં જઈને વિષ્ણુના ધામમાં સ્થાન પામે છે.

પરિવર્તિની એકાદશીનો સકારાત્મક પ્રભાવ

વૈદિક માન્યતાઓ અનુસાર, પરિવર્તિની એકાદશીનું પાલન કરવા વાળા ભક્તને જીવનમાં બધી જ દુઃખો અને કષ્ટોથી મુકિત મળે છે.

આના પાછળની ધારણા એ છે કે, જો વિષ્ણુ ભગવાન પોતાની યોગનિદ્રામાંથી ઉઠીને પોતાના આશીર્વાદ આપે છે, તો તે ભક્ત માટે દરેક દોષો અને પાપોથી છુટકારો પ્રાપ્ત કરાવે છે.

कोई जवाब दें

कृपया अपनी टिप्पणी दर्ज करें!
कृपया अपना नाम यहाँ दर्ज करें

Share post:

Subscribe

Popular

More like this
Related

આજનો ચંદલીઓ માને લાગે Ajano Candalio Mane Lage

આજનો ચંદલીઓ માને લાગે Ajano Candalio Mane Lageઆજનો ચંદલીઓ...

છેલા જી રે મારી હાટુ પાટણ Chela Ji Re Mari Haatu Patan

છેલા જી રે મારી હાટુ પાટણ Chela Ji Re...

રાજા પરીક્ષિત અને કલયુગ ની કથા

રાજા પરીક્ષિત અને કલયુગ ની કથાપરીક્ષિતજી મહારાજ અર્જુનના પૌત્ર...

હો દેવી અન્નપૂર્ણા

હો દેવી અન્નપૂર્ણા Ho Devi Annapurnaમાં શંખલ તે...